अतिसार (हगवण)

अतिसार (Diarrhea) म्हणजे वारंवार मलप्रवृत्ती होणे, मल पातळ होण्याचे प्रमाण वाढणे किंवा ही दोन्ही लक्षणे. अतिसार हा दूषित व अस्वच्छ आहार सेवनामुळे आणि अशुद्ध पाण्यामुळे होणारा आजार आहे. अतिसार म्ह्णजे अन्न्नलिकेची पोट साफ करण्यासाठीची अति हालचाल. पोटात ढवळणं, उलट्या , जुलाब ही या आजाराची लक्षणे आहेत. उलट्या, जुलाब यामुळे शरीरातील पाण्याचे प्रमाण कमी होऊन अशक्तपणा येतो.

मुळात अतिसाराचा त्रास सुरू झाल्यावर लगेचच काही घरगुती उपाय करता येतात.

• डाळींबाच्या पानांचा रस दोन चमचे घेऊन त्यांत साखर टाकून प्यायल्याने हगवण थांबते.
• एक पेला नारळाच्या पाण्यात एक चमचा वाटलेले जिरे टाकून प्यायल्याने अतिसारात आराम येतो.
• पाण्यात उकडलेली कच्ची पपई दोन-तीन दिवस खावी.
• जायफळ लिंबूच्या रसात उगाळून चाटावे याने शौचास साफ होते व पोटातले वायू नष्ट होतात.
• एक चमचा लिंबूच्या रसात चार चमचे दुध मिसळून घेतल्यास अर्ध्या तासात आराम येतो.
• बिन दुधाच्या कपभर गरम चहात अर्ध्या लिंबाचा रस टाकून घेतल्यानं हगवण नियंत्रणात येण्यास मदत होते.
• हगवण नुकतीच सुरू झाली असेल तर आयुर्वेदात लंघन म्हणजेच उपवासाचा चांगला उपाय सुचवलेला आहे.